De flexibilisering van de arbeidsmarkt was een van de hoofdpijndossiers van Rutte II. In een poging de arbeidsmarkt te hervormen en flexwerkers sneller aan een vast contract te helpen, werd de Wet werk en zekerheid (Wwz) geïntroduceerd. De wet DBA moest schijnzelfstandigheid onder zzp’ers voorkomen. Wat is er overgebleven van deze initiatieven en wat zijn de plannen van Rutte III? Een overzicht van de belangrijkste punten uit het nieuwe regeerakkoord met betrekking tot de arbeidsmarkt.
Een eerlijker arbeidsmarkt
Rutte III wil een nieuwe balans realiseren tussen flex en vast. Met name de doorgeschoten flex moet worden aangepakt. Want, zoals in het regeerakkoord staat, leiden te vrijblijvende arbeidsrelaties tot onzekerheid bij werknemers, verlies aan ervaring bij bedrijven en te weinig investeringen in kennis en opleiding. Het nieuwe kabinet signaleert daarbij dat vaste werknemers, flexwerkers en zzp’ers onbedoeld concurrenten van elkaar zijn geworden en wil naar een eerlijker arbeidsmarkt. Het moet voor werkgevers aantrekkelijker en minder risicovol worden om mensen een ‘gewoon’ arbeidscontract aan te bieden. Het is dan ook de ambitie van Rutte III om meer mensen aan het werk te krijgen in contracten voor onbepaalde tijd.
Naïeve illusiepolitiek
Het nieuwe kabinet wil dus ‘vast werk minder vast maken en flexwerk minder flex’. Hiervoor zijn wijzigingen nodig aan de Wet werk en zekerheid – de wet die oud-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Lodewijk Asscher met veel bombarie introduceerde, maar door velen verguisd werd en door arbeidsmarktdeskundigen zelfs het stempel ‘naïeve illusiepolitiek’ kreeg. Het nieuwe kabinet zal de wet dan ook op onderdelen aanpassen zodat het voor werkgevers financieel aantrekkelijker en minder riskant moet zijn om mensen een arbeidscontract te bieden. En ook de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen heeft de aandacht van Rutte III. De wet DBA moet op de schop en wel zodanig dat het de zelfredzame en bewust zelfstandige ondernemer niet (nog) moeilijker wordt gemaakt. Kortom, het nieuwe kabinet komt met maatregelen die effect hebben op de manier waarop organisaties omgaan met de inhuur van personeel.
Collectieve buffer
Wat zijn die maatregelen en op welke termijn wil Rutte III deze invoeren? Op arbeidsrechtelijk vlak zien we een aantal opvallende voorgenomen wijzigingen. Zo wordt de loondoorbetaling bij ziekte voor kleine werkgevers (tot 25 mensen) teruggebracht naar één jaar, wordt het ontslagrecht versoepeld en gaan we weer terug naar de oude ketenregeling. De wet DBA wordt compleet vervangen en maakt plaats voor een webmodule met een opdrachtgeversverklaring. Ook wil het nieuwe kabinet het pensioenstelsel verregaand hervormen. De plannen daarvoor zijn nog heel pril, maar lijken wel aan te sluiten op de plannen die werkgevers en vakbonden al hebben voorbereid: werknemers zouden straks voor hun eigen pensioen moeten sparen in een individuele pensioenpot. Dat zou transparanter zijn dan een collectieve pensioenpot, al komt er wel een collectieve buffer waaruit gecompenseerd kan worden in slechte tijden.
Uitgestoken hand
Het regeerakkoord van Rutte III belooft een forse lastenverlichting voor werkgevers. Het midden- en kleinbedrijf lijkt dan ook tevreden te zijn. Minder enthousiast zijn de vakbonden. Zo vinden zij het onbegrijpelijk dat er nu, na twee jaar, al aan de ontslagregels wordt getornd. Het kabinet wil daarentegen wel graag de steun van werkgevers én vakbonden, en samen de arbeidsmarktplannen uitwerken. Een uitnodiging die werkgeversverenigingen graag aannemen, maar waar de vakbonden minder om staan te springen. De vakbonden maken zich zorgen om de plannen van het nieuwe kabinet, waarbij ontslag makkelijker gemaakt wordt, flexibel werk niet duurder wordt en bedrijven weer meer tijdelijke contracten na elkaar kunnen geven. Volgens het kabinet zit er wel degelijk een ‘uitgestoken hand’ in de plannen voor de arbeidsmarkt. Toch zal het straks, als vakbonden, werkgeversverenigingen en het kabinet met elkaar om tafel gaan, niet makkelijk worden. Want wat het kabinet in nieuwe voorstellen toegeeft aan de vakbonden zijn de werkgevers dan weer kwijt.
Bron: Rijksoverheid, FD, NRC.
P.zine
Het bovenstaande artikel komt uit P.zine, de eerste editie van 2018. Klik hier om meer artikelen uit deze editie van januari online te lezen. P.zine is een magazine voor de flexbranche, van Pay for People, dat sinds oktober 2013 elk kwartaal gratis wordt verspreid. Het magazine brengt op een toegankelijke manier marktontwikkelingen, kansen en bedreigingen onder de aandacht. Daarnaast voorziet het de lezer van achtergrondinformatie, opinies, tips & trucs.
Interesse?
P.zine wordt ieder kwartaal gratis per mail verzonden aan klanten en relaties van Pay for People. Heeft u interesse om P.zine gratis te ontvangen? Schrijf u hier in.
Suggesties of opmerkingen kunt u versturen naar info@payforpeople.nl t.a.v. P.zine.
