De overheid wil het nog aantrekkelijker maken voor werkgevers om mensen in vaste dienst te nemen. Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Wouter Koolmees, is daarom begin april dit jaar gekomen met de nieuwe Wet arbeidsmarkt in balans (WAB): een pakket aan maatregelen dat ervoor moet zorgen dat meer werkenden zekerheid krijgen en flexwerk mogelijk blijft waar het nodig is.

Visie kabinet

Hoewel afzonderlijk allemaal logisch en begrijpelijk, leidt het geheel van huidige wetten en regels volgens het kabinet tot ongelijke kansen op de arbeidsmarkt. Te vaak wordt de keuze voor een arbeidsrelatie gebaseerd op kosten en risico’s in plaats van op de aard van het werk. Daarbij geeft zeventig procent van het groeiende aantal flexwerkers aan liever een vaste baan te willen. De voorgenomen maatregelen in de WAB zorgen dat de institutionele en kostenverschillen tussen vaste en flexibele werknemers kleiner worden, waardoor het aangaan van vaste contracten (relatief) aantrekkelijker wordt.

Internetconsultatie

Een maand lang werd de nieuwe wet aangeboden ter consultatie. Doel van deze internetconsultatie was om werkgevers en werknemers te informeren over de plannen van het kabinet en om reacties te verzamelen zodat de wet eventueel verder aangescherpt kan worden. Nog voor de zomer wil minister Koolmees het wetsvoorstel naar de Raad van State sturen en vervolgens naar de Tweede Kamer waar deze dit najaar behandeld wordt. In het voorjaar van 2019 zal het wetsvoorstel ter behandeling naar de Eerste Kamer gaan, waarna de wet bij goedkeuring op 1 januari 2020 in werking zal treden.

Kritiek

Uit de eerste reacties blijkt dat de WAB niet louter positief ontvangen wordt. Vooral werkgevers zijn kritisch. Zij vinden dat de nieuwe wet flexwerk duurder maakt en dat het werkgeverschap er niet aantrekkelijker door wordt. Volgens belangenorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland gaat de wet teveel uit van het vaste contract terwijl zekerheid niet alleen afhankelijk is van de contractvorm, maar juist ook van mobiliteit op de arbeidsmarkt en investeringen in de ontwikkeling en inzetbaarheid van medewerkers. Zij vinden het huidige pakket aan maatregelen dan ook niet aansluiten bij de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.

Dit zijn de voorgenomen maatregelen:

Ontslag

Ontslag wordt ook mogelijk als er sprake is van een optelsom van omstandigheden, de zogenaamde cumulatiegrond. Nu moet de werkgever aan 1 van de 8 ontslaggronden volledig voldoen. Deze nieuwe negende grond geeft de rechter de mogelijkheid omstandigheden te combineren. De werknemer kan een halve transitievergoeding extra krijgen (bovenop de transitievergoeding), als de cumulatiegrond gebruikt wordt voor het ontslag.

Transitievergoeding

• Werknemers krijgen vanaf de eerste dag recht op een transitievergoeding (ontslagvergoeding), ook tijdens de proeftijd.
• De opbouw van de transitievergoeding wordt verlaagd bij lange dienstverbanden.
• Er komt een regeling voor kleine werkgevers om de transitievergoeding te compenseren als ze hun bedrijf moeten beëindigen wegens pensionering of ziekte. Dit wordt verder uitgewerkt in aanvullende regelgeving.

Proeftijd

Werkgevers kunnen op grond van het wetsvoorstel langere proeftijden gaan hanteren voor vaste contracten. Dit verandert van twee maanden naar vijf maanden.

Ketenbepaling

• De opeenvolging van tijdelijke contracten (de ketenbepaling) wordt verruimd. Nu is het mogelijk om aansluitend 3 contracten in 2 jaar te aan te gaan. Dit wordt 3 jaar, het aantal te sluiten contracten blijft 3.
• Ook wordt het mogelijk om de pauze tussen een keten tijdelijke contracten per cao te verkorten van 6 naar 3 maanden als er sprake is van terugkerend tijdelijk werk dat maximaal 9 maanden per jaar kan worden gedaan.
• Daarnaast komt er een uitzondering op de ketenregeling voor invalkrachten in het primair onderwijs die invallen wegens ziekte.

Payrollbasis

Tot 31 december 2019 valt payrolling nog onder de uitzendovereenkomst. De WAB introduceert een nieuw type arbeidsovereenkomst, namelijk de payrollovereenkomst. Door de introductie van de payrollovereenkomst op 1 januari 2020 ontstaat onderscheid tussen uitzenden en payrolling. De payrollmedewerker heeft vanaf dan recht op dezelfde primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden als de werknemers die in dienst zijn bij de opdrachtgever. De payrollmedewerker heeft daardoor dezelfde arbeidsvoorwaarden als de eigen werknemers van de werkgever, met uitzondering van pensioen waar een eigen regeling voor geldt. Nu geldt deze regeling, de inlenersbeloning, alleen voor een deel van de primaire arbeidsvoorwaarden. Dit blijft ook het geval bij uitzendovereenkomsten.

Aanvullend heeft de payrollmedewerker dezelfde rechtspositie als de eigen werknemers van de opdrachtgever. Hierdoor geldt de ketenbepaling ook voor payrollmedewerkers. Payrollmedewerkers mogen hierdoor maximaal drie contracten in drie jaar ontvangen.

Beschikbaarheid oproepkrachten

Er worden maatregelen genomen om verplichte permanente beschikbaarheid van oproepkrachten te voorkomen. Zo moet een werknemer minstens 4 dagen van tevoren worden opgeroepen door de werkgever. Ook houden oproepkrachten recht op loon als het werk wordt afgezegd. De termijn van 4 dagen kan bij cao worden verkort tot 1 dag.

WW-premie

De WW-premie wordt voor werkgevers voordeliger als ze een werknemer een vaste baan aanbieden in plaats van een tijdelijk contract. Nu is de hoogte van de WW-premie afhankelijk van de sector waarin een bedrijf actief is.

P.zine

Het bovenstaande artikel komt uit P.zine, de derde editie van 2018. Klik hier om meer artikelen uit deze editie online te lezen. P.zine is een magazine voor de flexbranche, van Pay for People, dat sinds oktober 2013 elk kwartaal gratis wordt verspreid. Het magazine brengt op een toegankelijke manier marktontwikkelingen, kansen en bedreigingen onder de aandacht. Daarnaast voorziet het de lezer van achtergrondinformatie, opinies, tips & trucs.

Interesse?

P.zine wordt ieder kwartaal gratis per mail verzonden aan klanten en relaties van Pay for People. Heeft u interesse om P.zine gratis te ontvangen? Schrijf u hier in.

Suggesties of opmerkingen kunt u versturen naar info@payforpeople.nl t.a.v. P.zine.