Wat betekent de komende hervorming van de arbeidsmarkt voor jouw bedrijf?

Het belang en de urgentie van de arbeidsmarkt “toekomstbestendig” maken wordt onderschreven door het rapport van de Commissie Regulering van Werk en het SER middelangetermijnadvies 2021-2025 (vanaf hier: MLT-advies). Het Kabinet streeft ernaar om uiterlijk begin 2023 besluiten te nemen over de invulling van maatregelen die werkgeverschap aantrekkelijker maken en de wendbaarheid van ondernemingen vergroot. In diezelfde periode verwacht het kabinet met concrete wetsvoorstellen te komen voor het beter reguleren van flexibele contractvormen. In de Kamerbrief gaat minister van Gennep met name in op het stimuleren van duurzame arbeidsrelaties en het reguleren van flexibele arbeid waaronder het werk met of als zzp’er(s).

Hervorming arbeidsmarkt

Maatregelen die één contractvorm raken, kunnen onbedoelde gevolgen hebben voor andere contractvormen. Daarom moeten de aanpassingen tussen verschillende contractvormen ook in relatie tot elkaar worden bekeken. Het Kabinet is zich bewust van de heterogeniteit van de arbeidsmarkt en zal in de verdere uitwerking van de verschillende maatregelen ook expliciet aandacht besteden aan de verschillen in behoeftes en voorwaarden van verschillende beroepssectoren en -groepen.

Bij de uitwerking van het coalitieakkoord (“Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst”), onderscheidt het Kabinet vijf belangrijke thema’s:

1. Arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd worden gebruikt voor het organiseren van structureel werk. Andere contractvormen worden beter gereguleerd voor de inzet waar nodig, en worden niet meer gebruikt om te concurreren op arbeidsvoorwaarden. Op deze manier gaan werkenden meer werk- en inkomenszekerheid ervaren. Daarbij dient werkgeverschap aantrekkelijk te blijven en moeten ondernemingen flexibel kunnen blijven inspelen op veranderende omstandigheden.
2. Het Kabinet wil echte zelfstandigen de ruimte geven en ondersteunen, en schijnzelfstandigheid tegenaan. Prikkels in de fiscaliteit en sociale zekerheid die zelfstandig werken op opdrachtbasis nu aantrekkelijker maken dan arbeidsovereenkomsten worden aangepast. Er moet meer duidelijkheid worden geschept rondom de beoordeling van arbeidsrelaties en maatregelen die het opeisen van de rechtspositie vergemakkelijken. Ook (het intensiveren van de) handhaving speelt bij de naleving van de wet ook een rol.
3. Het Kabinet wil mensen die geen werk hebben, of van baan moeten veranderen, zekerheid geven dat er altijd uitzicht is op nieuw werk. Het traject Leven Lang Ontwikkelen (LLO) zal worden gestimuleerd en de overheid zal samen met sociale partners, gemeenten en het UWV, meer mensen naar werk begeleiden.
4. Het Kabinet en haar maatschappelijke partners werken toe naar een arbeidsmarktinfrastructuur, die werkenden, werkzoekenden en werkgevers toegang biedt tot integrale, herkenbare en laagdrempelige dienstverlening.
5. Het Kabinet zal met sociale partners kijken naar mogelijke hervormingen in de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), met als doel arbeidsongeschikten meer aan het werk te krijgen.
6. Mensen die langdurig in de bijstand zitten, zullen actief worden benaderd door de overheid en de gemeenten. Werkzoekenden die vanwege een kwetsbare arbeidspositie extra ondersteuning nodig hebben bij Van-Uitkering-Naar-Werk (VUNW), kunnen aanvullende dienstverlening ontvangen. Voor mensen die niet terecht kunnen bij een reguliere werkgever wordt het budget voor beschutte werkplekken uitgebreid.

In de kamerbrief worden de eerste twee thema’s besproken binnen de volgende kaders:

1: Het aangaan van duurzame arbeidsrelatie stimuleren binnen wendbare ondernemingen en het beter reguleren van tijdelijke contracten en driehoeksrelaties

• Reguleren van tijdelijke contracten en driekhoeksrelaties
  • Oproepcontracten
  • Uitzendcontracten/Terbeschikkingstelling van arbeidskrachten
  • Ketenbepaling
  • Arbeidscommissie (uitwerking aanbeveling aanjaagteam Roemer)
• Maatregelen om het aangaan van duurzame arbeidsrelaties te stimuleren binnen wendbare ondernemingen
  • Van-werk-naar-werk bij beëindigen arbeidsovereenkomst
  • Deeltijd-WW
  • Loondoorbetaling bij ziekte
  • Beter benutten wendbaarheid met behoud van duurzame arbeidsrelatie (gedeelde flexpool)

2: Een gelijker speelveld tussen werknemer en zelfstandige, meer duidelijke en opeisbare regels en handhaving

• Inzetten op een gelijker speelveld voor contractvorming met betrekking tot de sociale zekerheid en fiscaliteit;
• Meer duidelijkheid creëren over de vraag wanneer gewerkt wordt als werknemer dan wel als zelfstandige buiten dienstbetrekking (beoordeling van arbeidsrelaties) alsmede het ondersteunen van werkenden om hun rechtspositie op te eisen;
  • Verduidelijking van regelgeving
  • Rechtsvermoeden (omdraaien van de bewijslast)
• Het verbeteren van toezicht en handhaving op schijnzelfstandigheid.
• Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (AOV)
  • Verdere stappen in de uitwerking
  • Uitwerking opt-out en Onderling Waarborgfonds
  • Opt-out
  • Onderling Waarborgfonds
  • Vervolg (in 2027)

Bron: Rijksoverheid